مالیات (Tax) قسمتی از درآمد یا دارایی افراد است که به‌منظور پرداخت مخارج عمومی و اجرای اهداف و سیاست‌های مالی و در راستای حفظ منافع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور به موجب قوانین و به‌وسیله اهرم‌های اداری و اجرایی توسط دولت وصول می‌شود.
برخی از اهداف دریافت مالیات در کشورها عبارت است از:
- تأمین قسمتی از هزینه‌های عمومی دولت
- تقسیم عادلانه درآمد و ثروت در جامعه
- کنترل نرخ تورم جامعه
- کنترل حجم واردات و صادرات
همان‌طور که در بخش اول عنوان شد، تعیین اولویت و اهداف مالیات با توجه به شرایط و وضعیت اقتصادی و برنامه‌های دولتی مشخص می‌گردد.
انواع مالیات در ایران
مالیات‌ها عموما به دو گروه مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم تقسیم می‌شوند که هرکدام هم دارای انواع گوناگونی به شرح زیر می‌باشند:
مالیات مستقیم
مالیات‌هایی هستند که به‌صورت مستقیم از درآمد یا دارایی اشخاص حقیقی یا حقوقی دریافت می‌شوند و شامل انواع زیر می باشد:
الف. مالیات بر درآمد شامل:
- مالیات بر درآمد املاک: این نوع مالیات از درآمد اجاره دریافت می‌شود.
- مالیات بر درآمد مشاغل: مالیاتی است که از درآمد شخص حقیقی وصول می‌گردد.
- مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی: مالیاتی است که از جمع درآمد شرکت‌ها و همچنین درآمد ناشی از فعالیت‌های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌شود، دریافت می‌گردد.
- مالیات بر درآمد اتفاقی: مالیاتی است که از درآمد نقدی و یا غیرنقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به‌صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاباتی و یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل تحصیل می‌نماید، دریافت می‌شود.
ب. مالیات بر دارایی شامل:
- مالیات بر ارث: مالیاتی است که در نتیجه فوت شخص، اعم از فوت واقعی یا فرضی، بر اموال باقی‌مانده متوفی طبق قانون تعلق می‌گیرد.
- مالیات حق تمبر: نوعی مالیات مستقیم است که از طریق الصاق و ابطال تمبر بر اسناد، اوراق و مدارک به‌منظور رسمیت بخشیدن یا لازم الاجرا نمودن آن‌ها، از مودی گرفته می‌شود.
مالیات غیر مستقیم
ماليات‌هایى که پرداخت‌کننده آن مشخص و معين نبوده و تحقق ماليات بستگى به يک قسمت از فعاليت‌هاى اقتصادى و عمليات افراد داشته و قابليت انتقال آن‌ها بسيار زياد باشد و شامل موارد زیر است:
الف. مالیات بر واردات شامل:
- مالیات بر حقوق گمرکی
- مالیات بر سود بازرگانی
- مالیات بر حق ثبت سفارش کالا
- مالیات بر واردات اتومبیل
- مالیات بر حق ثبت
ب. مالیات بر مصرف و فروش شامل:
- مالیات بر فرآورده‌های نفتی
- مالیات بر تولید الکل طبی و بهداشتی
- مالیات بر فروش سیگار
- مالیات بر اتومبیل
- مالیات بر نقل و انتقال اتومبیل
- مالیات بر ارزش افزوده
- و ...
مطالب مرتبط