در حسابداری، برای رعایت استاندارها، سهولت ثبت رویدادهای مالی و تهیه گزارشات مناسب، از عناوینی استفاده می‌شود که هریک نشان‌دهنده میزان تغییر ایجاد شده در وضعیت مالی شرکت یا شخص می‌باشند. این نوع عناوین اصطلاحا "حساب" نامیده می‌شوند.
با توجه به نوع حساب‌ها و ویژگی‌هایی که دارند آن‌ها را در گروه‌های متفاوتی طبقه‌بندی می‌کنند که در این مقاله به‌صورت کامل این گروه‌بندی‌ها را توضیح می‌دهیم.
نکته قابل ذکر در این گروه‌بندی‌ها این است که با توجه به میزان جزئیاتی که حساب‌ها ارائه می‌دهند، در سطوح گوناگونی قرار می‌گیرند. سطوح بالاتر سرفصل‌ها، حاوی اطلاعات کلی‌تری نسبت به سطوح پایین‌تر می‌باشند و در سطوح پایین‌تر جزئیات دقیق‌تر و بیشتری از حساب‌ها قابل ملاحظه است. حال به بررسی این نوع سرفصل‌ها می‌پردازیم. این سرفصل‌ها به ترتیب از بالاترین تا پایین‌ترین سطح توضیح داده شده‌اند.
گروه حساب‌ها
شامل دارایی جاری، دارایی ثابت، بدهی‌های جاری، بدهی بلندمدت، حقوق صاحبان سهام، درآمدها، هزینه‌ها، قیمت تمام شده و حساب‌های انتظامی می‌باشد. گروه حساب‌ها بالاترین سطح در تعریف کدینگ می‌باشد و باید حساب‌های زیرین را به دقت به این حساب‌ها مرتبط نمود.
حساب‌های کل
این حساب‌ها پس از گروه حساب‌ها در بالاترین سطح سرفصل‌ها قرار می‌گیرند و باید گروه آن به دقت انتخاب شود. به‌عنوان مثال حساب کل (موجودی نقد و بانک) در گروه حساب دارایی جاری و حساب (سرمایه) در گروه حقوق صاحبان سهام دسته‌بندی می‌شود.
حساب‌های معین
حساب‌های معین زیرمجموعه حساب‌های کل می‌باشند و به همین دلیل هر خصوصیتی که برای حساب کل درنظر گرفته شده باشد، به حساب‌های معین مربوط به آن نیز منتقل می‌شود. به عنوان مثال برخی از حساب‌های معین مربوط به موجودی نقد و بانک عبارتند از: حساب صندوق، تنخواه‌گردان‌ها، موجودی بانک‌های ریالی، موجودی بانک‌های ارزی و ... که همه جز دارایی‌های جاری شرکت می‌باشد و ماهیت همه آن‌ها بدهکار است.
حساب‌های جزء
این حساب‌ها زیر مجموعه حساب‌های معین می‌باشند و به نام‌های متفاوتی چون زیر معین، جز، و ... هم نامیده می‌شود. همان‌طور که از نام حساب‌ها مشخص است، اطلاعات کامل‌تر و دقیق‌تری از حساب مربوطه ارائه می‌دهد. به‌عنوان مثال، حساب تنخواه‌گردان دفتر مرکزی یک حساب تفصیلی می‌باشد که زیرمجموعه حساب معین تنخواه‌گردان‌ها قرار می‌گیرد.
حساب‌های تفصیلی
این نوع حساب‌ها زیرمجموعه هیچ‌یک از حساب‌های فوق نیست و به تنهایی دارای ماهیت بدهکار و یا بستانکار نمی‌باشند، بلکه با توجه به ارتباط با سطوح حساب‌های فوق دارای مانده بدهکار و یا بستانکار می‌گردد. این سطح حساب معمولا شامل نام افراد، پرسنل، مشخصات و شماره حساب بانک و ... می‌باشد. به‌عنوان نمونه برای مشخص نمودن تنخواه‌گردان دفتر مرکزی باید نام وی به‌عنوان تنخواه‌دار ثبت و با حساب معین تنخواه‌گردان دفتر مرکزی مرتبط شود و یا درهنگام ثبت اسناد پس از وارد کردن عنوان‌های موجودی نقد و بانک – تنخواه‌گردان‌های ریالی – تنخواه‌گردان دفتر مرکزی و در انتهای موارد فوق، نام شخص انتخاب شود.
مطالب مرتبط