نتیجه فعالیت یک شرکت در یک دوره زمانی خاص در گزارش‌هایی ارائه می‌شود که “صورت‌های مالی” نامیده می‌شود. این گزارش‌ها دارای چهارچوب و شکل خاصی می‌باشند که برای تهیه آن‌ها باید اصول حسابداری و استانداردهای مربوطه رعایت شود تا دقیق‌ترین و جامع‌ترین گزارشات درباره وضعیت و فعالیت شرکت ارائه گردد.
مهم‌ترین صورت‌های مالی که به آن‌ها “صورت‌های مالی اساسی” نیز گفته می‌شود عبارتند از:
- ترازنامه
- صورت سود و زیان
- صورت سود و زیان جامع
- صورت جریان وجوه نقد
در این مقاله به توضیح مختصری درباره هریک از موارد فوق می‌پردازیم و در آینده توضیحات کامل و تشریحی را درباره صورت‌های مالی طی مقالات و محصولات دیگر ارائه خواهیم داد.
ترازنامه
ترازنامه یا بیلان یکی از صورت‌های مالی است که وضعیت مالی یک شرکت یا شخص را در یک زمان مشخص نشان می‌دهد. در بخش‌های مختلف ترازنامه سه گروه دارایی، بدهی و سرمایه مشخص می‌گردد. ترازنامه به زبان ساده مشخص می‌نماید که یک موسسه چه میزان دارایی، بدهی و سرمایه دارد.
بیشتر بخوانید: ترازنامه چیست و چند نوع می‌باشد؟
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان، نتیجه فعالیت یک شرکت را با نمایش میزان درآمد و هزینه و سود یا زیان هر شرکت در یک دوره مشخص زمانی نمایش می‌دهد. گزارش سود و زیان به دو روش یک و دو مرحله ای تهیه می‌شود. در روش تک مرحله‌ای، ابتدا کلیه درآمدها و در ادامه کلیه هزینه‌ها در زیر آن‌ها آورده می‌شود و در نهایت از تفاضل آن‌ها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می‌شود. در روش دو مرحله‌ای، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه‌های عملیاتی در زیر آن‌ها آورده می‌شود، سپس از تفاضل این دو، سود یا زیان ناویژه به‌دست می‌آید. در مرحله بعد، درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه‌های غیرعملیاتی آورده می‌شود که از تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می‌رسیم.
صورت سود و زیان جامع
گزارشی که کلیه تغیرات افزایشی یا کاهشی ناشی از درآمدها یا هزینه‌ها، اعم از تحقق‌یافته و یا تحقق‌نیافته را طی دوره مالی نشان دهد، صورت سود و زیان جامع نامیده می‌شود.
صورت سود و زیان جامع باید موارد زیر را به ترتیب نشان دهد:
- سود یا زیان خالص دوره طبق صورت سود و زیان
- سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده به تفکیک
نمونه‌هایی از این قبیل درآمدها و هزینه‌ها عبارتند از:
- درآمدها و هزینه‌های ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود
- مبلغ تجدید ارزیابی سرمایه گذاری‌ها که تحت عنوان دارایی غیرجاری طبقه‌بندی می‌شوند.
- تمامی تفاوت‌های تسعیر ارز حاصله در واحدهای مستقل خارجی
- درآمدها و هزینه‌هایی که طبق استانداردهای حسابداری و به استناد قوانین مستقیما در حقوق صاحبان سرمایه منظور می‌گردد.
صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد گزارشی است که تغییرات در وجه نقد موسسه یا شرکت را که ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه‌گذاری و تامین مالی در یک دوره زمانی است، نمایش می‌دهد.
فعالیت‌های عملیاتی به فعالیت‌های اصلی درآمد شرکت مرتبط است. عموما جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، اثرات نقدی مبادلات و رویدادهای اقتصادی هستند که در تعیین سود عملیاتی لحاظ می‌شوند.
فعالیت‌های سرمایه‌گذاری شامل اعطای وام و وصولی‌های اقساط آن، خرید و فروش دارائی‌های ثابتی که انتظار می‌رود سال‌ها برای شرکت درآمد کسب نمایند و خرید و فروش اوراق بهادار می‌باشد.
فعالیت‌های تامین مالی نیز شامل استقراض وجه نقد از اعتباردهندگان و بازپرداخت مبالغ استقراض شده و دریافت منابع از مالکان و بازگشت سرمایه‌گذاری آن‌ها می‌باشد.
