در این مطلب ما به توضیح اجزاء و عناصر حسابداری خواهیم پرداخت. اجزاء و عناصر حسابداری شامل داراییها، بدهیها، سرمایه، درآمد و هزینهها هستند که در حسابداری آنها را بصورت زیر تعریف نمودهاند.
دارایی ها
کلیه اموال، مطالبات و سایر منابع متعلق به یک موسسه که درنتیجه معاملات، عملیات مالی یا سایر رویدادها ایجاد شده و قابل شناسایی به پول بوده و دارای منافع آتی میباشد را دارایی گویند.
اگر بخواهیم چند دارایی اساسی را نام ببریم به موارد زیر اشاره می کنیم:
- وجوه نقد
- مطالبات (بدهکاران)
- موجودیهای جنسی و کالا
- داراییهای ثابت و تجهیزات
حال هر کدام از داراییها را تعریف میکنیم.
وجوه نقد: شامل پول نقد در صندوق و چکهای بانکی و موجودیهای نقد در بانکها میباشد.
مطالبات: شامل بدهکاران ما و اسناد دریافتنی و سفتههای دریافتنی ما از دیگران میباشد.
موجودیهای جنسی و کالا: اجناسی هستند که موسسات در جریان فعالیت خود به قصد فروش یا تولید کالا یا مصرف در عملیات خود خریداری و نگهداری میکنند که موجودیهای جنسی خود به سه طبقه تقسیم میشود: الف – مواد ب – موجودی کالا ج – ملزومات
داراییهای ثابت: اموال با دوامی هستند که به قصد نگهداری بلند مدت، خریداری و یا ساخته شده و در عملیات یک موسسه مورد استفاده قرار میگیرند. نمونههای داراییهای ثابت شامل زمین، ساختمان، ماشینآلات، اثاثیه و … میباشد.
بدهی ها
بدهیها تعهداتی است که یک موسسه در مقابل اشخاص و موسسات دیگر دارد، از معاملات و رویدادهای گذشته ناشی شدهاند و باید با پرداخت پول یا تحویل کالا یا انجم خدمات یا انتقال سایر القام داراییها تسویه گردند. موسسات برحسب نوع و حجم فعالیت و معاملات خود بدهیهای گوناگون دارند.
نمونههای زیر میتواند از بدهیهای یک موسسه باشد.
- بستانکاران
- اسناد پرداختنی
- وامها
بستانکاران یعنی چه: بستانکاران تعهدات یک موسسه است که در اثر خرید نسیه اموال، کالا و خدمات از اشخاص و موسسات دیگر ایجاد شده است.
اسناد پرداختنی یعنی چه: بدهیهای ناشی از معاملات یک موسسه که در مقابل آن سند تجاری نظیر سفته یا برات صادر شده است را اسناد پرداختنی میگویند.
وام چیست: مبالغی که یک موسسه از بانکها و موسسات اعتباری یا سایر اشخاص یا موسسات استقراض و به موجب قرارداد یا اسناد تجاری مبادله شده تعهد میکند که اصل و فرع (بهره) آن را در موعد معین یا به اقساط بپردازد، وام مینامند.
سرمایه چیست؟ حق مالی صاحب یا صاحبان سرمایه یک موسسه نسبت به داراییهای آن موسسه را سرمایه گویند و یا در واقع با کسر کردن بدهیهای یک موسسه از کل داراییهای آن موسسه، سرمایه بهدست خواهد آمد. یعنی اگر ما بدهیهایمان را از داراییهایمان پرداخت کنیم، هرچه باقی ماند سرمایه ما است.
معادله حسابداری که در واقع اساس حسابداری بر آن استوار است، در همه حال باید برابر و مساوی باشد و ترازوی فوق توازن داشته باشد؛ در غیر این صورت حسابداری صحیح انجام نپذیرفته است.
معادله حسابداری به صورت خلاصه به صورت زیر میباشد:
دارایی = بدهی + سرمایه
در ادامه در ارتباط معادله حسابداری و کاربرد آن بیشتر صحبت میکنیم.
درآمد
درآمد، بهای کالای فروش رفته یا خدمات انجام شده برای مشتریان و نتایج سایر فعالیتهای عادی یک موسسه در یک دوره مالی است که به تحصیل وجه نقد و افزایش سایر داراییها و یا کاهش بدهیها منجر میشوند، گفته میشود.
هزینه
شرکتها و موسسات برای اداره امور و انجام دادن فعالیتهای مربوط به کسب درآمد، مخارجی نظیر خرید مواد و کالا، پرداخت دستمزد، اجاره، آب و برق و … انجام میدهند که باعث خروج وجه نقد و کاهش سایر داراییها و یا افزایش بدهیهای موسسه میگردد که به این مخارج واقع شده که منافع آتی ندارد هزینه گویند.
برخی نیز درآمد را افزایش ناخالص داراییها و یا کاهش ناخالص بدهیها و هزینه را کاهش ناخالص داراییها و یا افزایش نا خالص بدهیها که ناشی از فعالیتهای انتفاعی واحد تجاری است و در سرمایه تغییر ایجاد مینماید تعریف کردهاند.
مطالب مرتبط